پنیر خرما

در روزهای 21 و 22 اسفندماه 1387 جهت سفری علمی به جنوب  خوزستان رفته بودم. در مسیر شادگان به ماهشهر مرد عربی که در بین تکه ها ی دمبرگ خرما نشسته بود توجه مرا به خود جلب کرد, بلافاصله متوقف شدیم. در مقابل مرد قطعه چوبی که بالای آن سفیدرنگ است و چاقویی در آن فرو رفته قرار داشت. درست یک سال بعد که به همان آنجا سفر کردم فقط تعداد افراد کنار جاده زیاد شده بودند و این بود که تصمیم گرفتم این نوشته را به روزنامه بدهم.

به مرد کنار جاده سلام دادم و از او پرسیدم این چیست؟ گفت پنیر خرما. گفتم کیلویی چند است؟ گفت 5000 تومان. گفتم می شود توضیح دهید که پنیر خرما چیست؟ گفت این مغز انتهای بالای درخت است. سپس با چاقو قطعه ا ی را برید و به من داد که خوشمزه بود. گفتم اگر انتهای درخت (که در حقیقت محل مریستم هاست) را بردارید که درخت می میرد. گفت بله. ما این کار را برای از بین بردن درخت انجام می دهیم. پرسیدم چرا؟! گفت از آن موقع که سد مارون زده شده است دیگر آب به شادگان نمی آید و نخل های ما در حال خشک شدن است. به عبارتی کشاورزان می خواهند با این کار آخرین برداشت خود را که حدود 5 کیلو پنیر خرماست بگیرند. سوار ماشین شدم و چندی نگذشته بود که شاهد خشک... 

آیا زلزله‌های ایران به سدسازی ارتباط دارد؟

آیا زلزله‌های ایران به سدسازی ارتباط دارد؟

دانش - بررسی آمار لرزه‌های ثبت‌شده در اطراف سدها، افزایش چشمگیر تعداد و شدت زمین‌لرزه‌ها را پس‌از احداث سد نشان می‌دهد.

علیرضا نورایی: در بخش اول این مطلب با عنوان «سدهای بی‌مطالعه، عامل زمینه‌ساز زلزله» به بیان ارتباط زلزله اردیبهشت ماه چین و سد بزرگ احداث‌شده در آن ناحیه پرداختیم. در بخش دوم این مطلب، ارتباط سدهای احداث‌شده در کشورمان را با زلزله‌های پدیدآمده مورد بررسی قرار می‌دهیم. آمار ارایه شده از پایگاه‌های اینترنتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و هم‌چنین، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله استخراج شده است.

در کشور ایران نیز پس از نصب دستگاه‌های لرزه‌نگار در کنار سدها از سال 1345، که اولین آنها در مجاورت سفیدرود کار گذاشته شد، امکان انجام پژوهش‌ درباره اثر آب‌گیری دریاچه سدها در تغییر ویژگی‌های زلزله‌خیزی فراهم آمد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه تعداد زلزله‌های محلی در نواحی اطراف سدهای ایران به طور کلی ارتباط مستقیم با تغییرات ارتفاع آب سد دارد، ولی هنگامی‌که سطح آب دریاچه سدها به پایین‌ترین حد خود می‌رسد، تعداد زلزله‌های ثبت شده افزایش می‌یابد.

علت این پدیده را این طور می‌توان توجیه کرد که در مناطقی که فشارهای زمین‌ساختی به طور عمده‌ای وارد می‌شود، نظیر دریاچه پشت سد، فشار آب سبب خنثی شدن نیروهای محلی شده و در نتیجه به طور موقت از فعالیت لغزشی منطقه کاسته می‌شود.