دکتر سیدحسین فاضلی-مدیر کمیته برگزاری کنفرانس ملی رودخانه کارون
فرهنگ انتقاد پذیری به عنوان یک آمیزه دینی همیشه مورد توجه قرار گرفته
است و بزرگان دینی از آن علتی برای رونق جامعه یاد نموده اند و حدیث «کلکم
راع و کلکم مسئول » (همه شما در مقابل عملکردتان مسوول هستید؛ چه حاکم، چه
مردم ) از پیامبر (ص) نمونه این آمیزه دینی است.
امام راحل قدسسره در عمل نشان میدهند، کرامت و عزت نفس در اعتراف به
اشتباه است و نه در اصرار بر آن است. به عنوان نمونه، امام راحل قدسسره
می فرمایند که : "من امروز بعد از ده سال از پیروزی انقلاب اسلامی، همچون
گذشته اعتراف میکنم که بعضی تصمیمات اول انقلاب، در سپردن پستها و امور
مهمهی کشور به گروهی که عقیدهی خالص و واقعی به اسلام ناب محمدی
نداشتهاند، اشتباهی بوده است که تلخی آثار آن به راحتی از میان نمیرود".
مقام معظم رهبری نیز با فرمایشاتی مانند "مسوولان از انتقاد نه بترسند،
نه خشمگین و ناامید شوند"، "مسوولان در شنیدن انتقادها سعه صدر داشته
باشند"، "انتقادپذیری فرصتی برای اصلاح است، از انتقاد عصبانی نشوید" همیشه
موضع صریح خود را نسبت به نقد و انتقاد پذیری اعلام نموده اند. در دولت
تدبیر و امید، ریاست جمهوری نیز بر نقد و انتقاد پذیری تاکید داشته اند.
لذا با توجه به اینکه جامعه نیازمند ترویج فرهنگ نقد و نقدپذیری است و
هدف از انتقاد، یک مجموعه نیست بلکه اصلاح عملکرد مجموعه می باشد که تفکیک
میان امتیازات مثبت و منفی عملکرد آن مجموعه با هدف ایجاد اصلاح می باشد.
در این راستاء هر مجموعه در مقابل مسوولیت و عملکرد خود، موظف به
پاسخگویی است و تا زمانی که مسوولان با ترفند های اداری سعی دارند اشتباه
خود را به گردن دیگران بیاندازند، نمی توان انتظار داشت که آمیزه های
دینی، آرمان های امام راحل قدس سره، تاکیدهای مقام معظم رهبری و تصمیم گیری
های ریاست جمهوری عملی شود.
بررسی نگرش های شرکت های مخرب محیط زیست خوزستان نشان می دهد که فرهنگ
اشتباه پذیری نتوانسته است جایگاه و نقش خود را پیدا نماید. به عنوان مثال
عملکرد شرکت آب و نیروی آب ایران در قبال سد گتوند، بعد از اعلام وزیر نیرو
نمونه بارز این عدم پذیرش فرهنگ اشتباه پذیری است.
در مقابل به جای به کارگیری فرهنگ اشتباه پذیری، فرهنگی دیگر در عملکرد
بعضی از شرکت های مخرب محیط زیست خوزستان حاکم است. طی این فرهنگ، بعضی از
شرکت ها مخرب محیط زیست خوزستان به دنبال مانور دادن بروی چالش های زیست
محیطی دیگر شرکت های مخرب محیط زیست هستند. نمونه بارز را می توان در
فعالیت های کشت وصنعت نیشکر در خوزستان یافت. علیرغم اینکه شرکت صنعت کشت و
صنعت نیشکر به عنوان یکی از بزرگترین آلوده کنندگان محیط زیست خوزستان و
به مخاطره انداز زندگی مردم این استان است، وقت خود را به دنبال بررسی چالش
های زیست محیطی سد گتوند صرف می نماید. در حالی که ضرورت دارد تا آن شرکت
اول معضل های زیست محیطی خود را حل نماید.
مورد دیگری که شرکت های نابود کننده محیط زیست خوزستان از آن به عنوان
اهرم استفاده می نمایند مانور دادن بر فواید و مزایای فعالیت های آن شرکت
ها و یا حتی فقط در نظر گرفتن و مطرح نمودن جنبه مثبت یک فعالیت مخرب محیط
زیست بدون در نظر گرفتن و مطرح نمودن جنبه منفی آن فعالیت است. نمونه بارز
این توجیه سدسازی را می توان در عملکرد عوامل وزارت نیرو یافت که بر این
تاکید می نمایند "سدسازی وسیله ای برای جلوگیری از سیلاب ها" است.
بررسی های معضل زیست محیطی استان خوزستان نشان می دهد که امروزه نمک و
شوری بزرگترین دشمن محیط زیست استان خوزستان است و شرکت های کشت و صنعت
نیشکر و آب و نیروی ایران هر کدام زمینه را برای ایجاد شوری در استان
خوزستان نموده اند.
متاسفانه چالش های موجود شرکت های مخرب زیست محیطی به مقوله محیط زیست
خلاصه نمی شود و ابعادی فراتر از آن دارد که نیاز تا متضررین هر مجموعه
اعلام ضرر نمایند. به عنوان نمونه، ارزش میراث و آثار باستانی استان
خوزستان بر کسی پوشیده نیست. اما در قبال شرکت های تابعه و زیر مجموعه
وزارت نیرو از جمله شرکت آب و نیرو ایران در پروژه های خود هیچ توجهی به
بعد میرث فرهنگی توجه نموده اند. اگرچه سکوت اداره میراث فرهنگی و گردشگری
استان جای تامل دارد.
بررسی های نگرش مدیران شرکت های مخرب محیط زیست خوزستان نشان می دهد که
به دنبال "بحث انحرافی" برای نشان دادن صیانت فعالیت های آن شرکت ها
هستند. اگرچه ظاهر شدن غیر قدرتمند سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دیده
بان سلامت محیط زیست و عدم برخورد قانونی لازم از طرف مراجع ذیصلاح، نیاز
به بازنگری دارد.
با توجه به تکنولوژی روز دنیا، منشاء یابی و حل معضلات چالش زیست محیطی
کاری آسان است، ولی بررسی های چالش های زیست محیطی استان خوزستان نشان می
دهد این مقوله به عنوان مقوله گروهی است که حل آن باعث متضرر شدن گروهی خاص
می شود. لذا طولانی شدن چالش های زیست محیطی حل نشده، عدم برخورد قانونی
لازم با مخرب های محیط زیست خوزستان، عملی نشدن احکام محیط سازمان حفاظت
محیط زیست، چه مفهومی می تواند داشته باشد؟ ارزش کیفی زندگی مردم کجاست؟
چرا مسئولان از دولت‌های گذشته تا امروز نسبت به درخواست و حساسیت‌های مقام
معظم رهبری درباره حفاظت محیط‌زیست به‌طور قابل قبولی عمل نکردند؟ چرا
گاهی از نابودی محیط‌زیست چشم‌پوشی می‌شود و از آن به‌عنوان یک پروژه ملی
یاد و تبلیغ می‌شود؟ چرا گاهی مخالفت یا انتقاد از نابودی محیط‌زیست
به‌عنوان مخالفت با منافع ملی یاد می‌شود؟
عملی شدن مدیریت نظام زیست محیطی لازم ضرورتی که بیش از پیش برای
جلوگیری از تخریب های شرکت مخرب محیط زیست در استان خوزستان احساس می باشد.
اگرچه جهت اعمال مدیریت نظام محیط زیستی لازم، داشتن پژوهش های لازم باید
صورت گیرد در حالیکه بررسی قدرت پژوهشی اداره حفاظت محیط زیست خوزستان،
سازمان
ادامه مطلب ...
