جریان شناسی (قسمت سوم)

 

سید کامل موسوی از مدرسین و فرهنگیان شهرستان باوی  در ادامه بحث جریان شناسی به  تعریف  اصطلاحات نوشته خود به ترتیب ذیل پرداختند:

تعریف بعضی مفاهیم لازم و ضروری است  

1- جریان فکری _ سیاسی : جریان به معنای جاری شدن و روان شدن است و منظور از جریان فکری _سیاسی حرکتی است اعتقادی با جهت گیری به سوی کسب قدرت در جامعه که در درون خود گروههای ذی نفوذ،فشار ، احزاب ، نهادها ، سازمانها ، انجمن ها ، جناح ها را داراست . جریان فکری _ سیاسی ، فراتر از حزب ، جناح و جبهه مطرح است ، پدیده ای است پویا و زنده که از یک دین ، مکتب یا ا یدئولوژی برخوردار بوده ، در زمان مشخصی پدیدار گشته ، در مکان اولیه اشرشد و نمو کرده است سپس حوزه های ملی یا فراملی را درنوردیده ، بر نیروهای اجتماعی ، قدرت و سیاست تاثیر می گذارد . جریان فکری - سیاسی دارای مبدا یا منشا ، مسیر یا بستر و مقصد یا هدفی است که در آن روان است . هدف های یک جریان بدست گیری حاکمیت در یک جامعه و استقرار ارزش ه و رژیم مورد نظر خود است .2 

- جبهه فکری - سیاسی : جبهه فکری سیاسی متشکل از چند حزب است که 

 برای رسیدن به مقصود به مبارزه می پردازند .مثلا چند حزب اسلامی با ائتلاف یک جبهه را تشکیل می دهند . جبهه های فکری سیاسی مادامی که هدف مشترک در آنها پا برجا باشد تداوم می یابند . اما با رسیدن به هدف ، اختلافات آنها آشکار می شود و دچار فرو پاشی می شوند .
3- جناح های فکری - سیاسی : این مفهوم سه معنا دارد الف) به معنای گروه بندی داخل یک حزب سیاسی ب)به معنای گروه بندی در جنگ داخلی ج) به معنای رقابت در داخل یک نظام حکومتی
4- ائتلاف : به توافق موقت احزاب و گروهها ی سیاسی به منظور رسیدن به هدف های سیاسی و پارلمانی گفته می شود .5- اپوزسیون :به احزلب ، گروهها و جریان های مخالف یک نظام سیاسی و ضد انقلاب اطلاق ی شود . این جریان بر اساس تضاد ایدئولوژی ، سیاسی و منافع اقتصادی در برابر یک نظلام به مبارزه می پردازند 6- حزب سیاسی : حزب سیاسی به مفهوم گردهمایی افرادی با ایده و هدف مشترک به منظور دستیابی به قدرت . بوجود آمدن یک حزب سیاسی نیازمند چند شر ط است الف) توافق بر سر اصول بنیادی میان افراد ب) وجود تشکیلات مرکزی ج) وجود شعبه و مراکز ارتباط د) پشتیبانی مردم ه) تبلیغات گسترده
7- گروه های ذینفوذ : این جریان گروه فشار است و در پی کسب منافع و تاثیر گذاری بر حاکمان هستند .
8- نیروهای اجتماعی : مجموعه طبقات و گروههایی هستند که بر روی زندگی سیاسی تاثیر می گذارند . این گروه مرکب از افرادی هستند که به شرکت در حیات سیاسی ، اداره جامعه و مشارکت در تصمیم گیری ه و سیاستگذاری ها علاقه مند هستند .
9- مکتب سیاسی : یعنی مجموعه جهان بینی و ایدئولوژی سیاسی است که راهنمای عمل سیاسی رهبران و پیروان مکتب است . 

10 - ایدئولوژی : مجموعه افکار مشتمل بر بایدها و نبایدهای سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی است . 

11- اسلام گرا : به گروهها و احزاب و نهادها و جریانهایی گفته می شود که به حامیت اصول ، ارزشها و شعائر اسلام بر همه شئون جامعه اعتقاد دارند . 

12- سلطنت طلب : این گروه در پی حاکمیت خاندان سلطنتی و نظام موروثی است  . 

13 - مارکسیست : این گروه پیرو افکار کارل مارکس هستند . 

14  - ملی گرا : این گروه بر هویت مشترک یک جامعه (مثلا ایران ) ، تاریخ ، فرهنگ ، و آداب و رسوم سنتی و زبان مشترک تاکید دارند .به آنها ناسیو نالیست گفته می شود . 

15 - التقاطی : به فرد یا گروهی گفته می شود که از نظر مکتب یا ابدئولوژی به ترکیب یا تلفیقی از مکاتب و اندیشه های مختلف معتقد است . یعنی از هر مکتبی بخشی را که مورد پسند است را گرفته و با مکتب دیگری مخلوط کرده و اعلام وجود می کنند .
16- تجدد گرایی دینی : یعنی اعتقاد به مبانی مدرنیته غربی ( از قبیل اومانیسم و لیبرالیسم و حقوق بشر غربی و راسیو نالیسم و سیانتیسم ) و با این دیدگاه به دین می نگرند . 

 17- سنت گرا : به کسانی گفته می شود که بر حفظ ارزش ها و آداب و رسوم اصیل یا کهن تاکید می کنند . 

 18- عرف گرا یا (سکولار ) : افرادی هستند که معتقد بر مبانی عرف بشری یعنی ( عقلانیت عومی ، قرارداد اجتماعی ، هنجارهای اجتماعی و حقوق بشر )و آموزه های دینی و وح الهی را کنار می گذارند . سکولار ها جدایی یا کنار ماندن دین از سیاست ، اقتصاد ، اجتماع ، نظامی گری و سایر امور را خواهانند . 

19 - قوم گرا : به افراد و گرئهی گفته می شود که بر هویت متمایز یکی از اقوام کشور تاکید داشته و به دنبال مطالبات قومی و خود مختاری و فدرال خواهی یا جدایی طلبی هستند . 

20- خواص : به افراد صاحب نفوذ و تحلیل گر و هوشمند و برگزیده و مهم و توانمند در به کارگیری دیگران یا عوام گفته می شود . آنان صاحب قدرت و ادیشه و پرستیژ فن و تجربه و تحصیلات بالا و پروتمند هستند و معمولا در دو جبهه هستند هم حق هم باطل . 

21- عوام : به توده مردم از اقشار مختلف اطلاق می شود که فاقد اندیشه و تحلیل هستند . 

22  - خودی : به معنای آشنا و حامی و وفادار به یک دین و مکتب و جریان و جناح و حزب و گروه . 

23- غیر خودی : به غریبه و نااهل و نامحرم و کسانی اطلاق می شود که مخالف باورها و اصول و ارزشها ی یک دین و مکتب و جریان هستند . 

24 - متحجر : به فردی اطلاق می شود که از نظر فکر و اندیشه همچون سنگ انعطافی ندارد . کسی که فقط به ظواهر توجه دارد و بشدت از آنها دفاع می کند . 

25- منفعل : در نقطه متقابل متحجر قرار دارد ، کسی که به سادگی افکار ، غیر خودی را پزیرفته و در مقابل بیگانگان تسلیم و مرعوب است . 

26- اصولگرا : به کسانی اطلاق می شود که علاوه بر پایبندی به اصول ، ارزشها و احکام شریعت ، اصرار بر اجرای همان اصول بنیادی در جامعه دارند اما متحجر و منفعل نیستند . 

27- اطلاح طلب : به افرادی گفته می شود که خواهان تغییرات و اصلاح امور جامعه بر اساس اصول و ارزشهای دینی یا مصلحت اندیشی عقلانی ، عرف جدید و تحولات روزگارند .امیدوارم مطالب مورد توجه جوانان و آینده سازان جامعه ما قرار بگیرد . بحث ادامه دارد