ارتباط میان نقوش عیلامی وخالکوبی مردم عرب خوزستان / حسین فرج الله

حسین فرج الله

 

 

 

خالکوبی به عمل ایجاد نقوش دائمی یا با ماندگاری طولانی بر روی پوست گفته می‌شود. که از دیرباز مردم سرزمین های مختلف جهان از خالکوبی به عنوان یک ارایش برای زیبایی یابرای برخی عقاید ومناسک دینی بهره می بردند.

 

 خالکوبی مردم عرب خوزستان:

 در قالی بافی زمینه تار است ونقش بوسیله پود زده می شود، هم چنان که در جاجیم وگلیم مشاهده می شود.  لیکن در خالکوبی چنین نبوده وپوست وبدن انسان زمینه است، زمینه ای که حرکت می کند واین نقش را با خود به همه جا  می برد. نقوش خالکوبی مردم عرب خوزستان به همان نسبت که متحرک اند ودر همه جا حضور دارند، به همان نسبت نیز مخفی وپنهان هستند در خالکوبی سر وکار با نخ وتار وپود یا فلز وچوب وحصیر وبرگ نیست، بلکه بدن انسان است پوست اوست که بر آن نقاشی می شود  وسروکار با دوده وسوزن است. در حصیر وقالی بافی شاخه های نخل، ساقه ها و نخ ها مقاومت می نمایند تا شکل داده شوند. در خالکوبی، بدن انسان است که مقاومت می نماید تا تصویری بر آن جاودان گردد. خالکوبی از میان تمام هنرها، تنها هنری است که مختص خطه ومرز خاصی در میان اقوام عرب خوزستان نیست وتقریباً تمام زنان عرب، بدن، چهره ودستها وپاهای خود را خالکوبی می نمایند در مناطق گرمسیر خوزستان  ودر مناطق مردابی در زمین هایی که دامپروری وکشاورزی یا هر شغل دیگری رایج است، بطور کلی در تمامی نواحی خوزستان ،هرجا که مردم عرب باشند، خالکوبی هم وجود دارد.   کثرت نقوش خالکوبی روی بدن زنان ومردان عرب به گونه ای است که بر چهره ی هر زن عرب لااقل یک خال در پیشانی یا یک صلیب بروی چانه، یا خطی ممتد روی ابروان، آنها مشاهده می شود. نکته ای که درمورد خالکوبی وجود دارد ودر نگاه اول شاید کمتر به ذهن انسان متبادر شود وجود نوعی ابهام است که شاید با کمی تفسیر وتحلیل بتوان آن را روشن نمود. مسأله اینست که شخص خالکوبنده اعم از اینکه برای کسی یا برای خود خالکوبی کند،آیا مفهوم نقش را از زاویه ی دیده خود در نظر گرفته یا نقش را از زاویه ی دید بیننده نقش زده است. البته در مواردی که نقش مفهوم انتزاعی داشته مانند ضربدر یا زیگزاگ از هرسمت وسو ،معنی ومفهوم آن غیر قابل تغییر است. با مطالعه نقوش خالکوبی تقریباً این نتیجه حاصل می شود که اکثر نقوش عینی از زاویه ی دید خالکوبنده نقش شده اند. معمولاً بیشتر نقوش خالکوبی روی بدن زنان سی تا چهل سال به بالا رؤیت می شود. آن طور که دختران اظهار داشته اند خالکوبی سنتی است دیرینه که حتی آنهایی که به تقلید از مادران ومادر بزرگ هایشان برای درمان وتزیین مبادرت به چنین عملی نموده اند ، سعی می کنند تا آن را پاک نمایند.سابقه خالکوبی در میان مردم عرب خوزستان عمری طولانی دارد واز دیرباز مرسوم بوده است. اغلب زنان خود بدنشان را خالکوبی می کردند وگاهی زنی از همان محله یا منطقه یا روستا برای زنان آن منطقه این عمل را انجام می داده است.از کسانی که برای تمام زنان منطقه خالکوبی می نموده اند تعداد انگشت شماری در قید حیات هستند ودیگر کمتر کسی برای خالکوبی نزدشان می رود وهدف بیشتر جنبه درمانی دارد.

ادامه مطلب را از سایت بروال بخوانید ...