تخریب عمدی یک بنای تاریخی پس از حذف آن از فهرست میراث ملی
تخریب عمدی یک بنای تاریخی پس از حذف آن از فهرست میراث ملی
تخریب‌ها دامنگیر سرای تاریخی عجم اهواز شد
فرهنگ و تاریخ > میراث‌ایران- سرای عجم اهواز که پیش‌تر به ثبت در فهرست آثار ملی کشور رسیده بود با قدرت پول فروریخت و بدین‌ترتیب این شهر یکی دیگر از بناهای تاریخی خود را از دست داد.
براساس آنچه خبرگزاری مهر از تخریب تعمدی این بنای تاریخی در اهواز خبر داده است، یکی از سرمایه‌داران شهر اهواز که سابقه حذف یک بنای تاریخی دیگر را نیز در کارنامه خود دارد، سرای عجم اهواز را خریداری و از فهرست میراث ملی کشور خارج کرد تا با تخریب عمدی سقف سرا، این بنای تاریخی کشور نیز از میان برود.
براساس این گزارش، سرای عجم در اهواز که تا کمتر از یک دهه پیش محل رفت‌وآمد تجار مرکزی‌ترین خیابان‌های بازار این کلانشهر بود در آستانه تخریب کامل توسط مالک قرار دارد. سازمان میراث فرهنگی و شهرداری اهواز نیز تاکنون هیچ اقدامی برای مرمت و اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تخریب این بنای تاریخی انجام نداده‌اند. سرای عجم اهواز در سال 1382با شماره 10875به ثبت رسید اما یکی از سرمایه‌داران اهواز با خرید این بنا در سال 1385 تلاش‌های بسیاری کرد تا آن را از فهرست آثار ملی خارج کند
وی با طرح شکایتی مبنی بر اینکه اداره کل میراث فرهنگی در هنگام ثبت بنا از وی اجازه کسب نکرده، باعث شد تا یکی از زیباترین بناهای تجاری دوره قاجار دیگر در فهرست آثار ملی جای نداشته باشد. این درحالی بود که در گذشته سرای عجم متعلق به افراد دیگری مانند حاج حسن عجم بود و بعدها بخش عمده بنا به وی فروخته شد.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در این‌باره گفت: این مالک از سال 1385پیگیری‌های خود را برای دریافت پروانه تخریب سرای عجم آغاز کرد و در نهایت این مجوز در سال 1388صادر شد اما 300متر از این بنای 1200متری در مالکیت یکی دیگر از بازاریان اهواز است و وی نتوانسته با این مالک بر سر مسائل قضایی تفاهم کند به همین دلیل تاکنون فرصت تخریب سرای عجم برایش به‌وجود نیامده است.
مجتبی گهستونی افزود: به گفته عده‌ای از کسبه، در سال 1390مالک در ادامه اقدامات قانونی خود برای تسریع در کسب پروانه تخریب با در اختیار گرفتن چند کارگر اقدام به تخریب عمدی سقف 2حجره در سمت شرقی بنا کرده است. دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان افزود: سنگ بنای این اثر تاریخی زمانی گذاشته شد که ناصرالدین شاه به معین التجار بوشهری مجوز کشتیرانی در رودخانه کارون را داده بود.
گهستونی افزود: درهای حدود 20حجره داخلی این سرا همگی بسته‌اند و تنها در ورودی آن یک کارگاه کوچک رنگرزی فعالیت می‌کند. همچنین در بیرون سرای عجم 10حجره دیگر رو به خیابان وجود دارد که کسب و کار در آنها جاری است. وی گفت: با وضعیت پیش آمده سازمان میراث فرهنگی موظف است کلیه اقدام‌های مرمتی لازم را انجام بدهد و نسبت به حفاظت از این بنا کوتاهی نکند.
دبیر انجمن تاریانا تصریح کرد: بنای سرای عجم از لحاظ معماری منحصر به فرد و بنایی یک طبقه است و دارای آجر چینی، ستون‌های حجاری شده، حجره‌های متعدد، سنگفرش و در و پنجره چوبی است. وی بیان کرد: این مالک در نیمه دوم دهه 80نیز بنای تاریخی ثبت‌شده دیگری را در مرکز شهر اهواز تخریب کرد و به جای آن آپارتمان ساخت.
بالکن مهدیان اهواز که فروغ فرخزاد و همسرش پرویز شاپور، در آن زندگی می‌کردند همان بنای تاریخی است که گفته می‌شود توسط همین سرمایه‌دار اهوازی مالک بنای تاریخی سرای عجم تخریب شد. بالکن مهدیان که در سال 1382به‌عنوان یک اثر تاریخی به ثبت رسیده بود متعلق به دوران پهلوی اول بود که سال‌ها اقامتگاه خارجی‌های مقیم اهواز در آن شهر نیز بوده است.
زیر بالکن مهدیان مغازه‌هایی قدیمی در یک ردیف چیده شده‌اند بالکن تاریخی مهدیان 18متر عرض داشت که پس از تخریب تبدیل به یک ساختمان نوساز شد. بالکن مهدیان متعلق به فردی به نام دهدشتی بوده و بعدها توسط مهدیان خریداری شد. این بنا همچنین روزگاری دفتر روزنامه ابرار بود تا با همکاری شهرداری و سازمان میراث فرهنگی به یک مرکز فرهنگی تبدیل شود.بالکن مهدیان همچنین بزرگ‌ترین بالکن در شهر اهواز بود که از پلاک 418تا 488را دربرمی‌گرفت. این بنا همچنین بیش از 25اتاق، چندین دهانه مغازه، 108متر طول و 18متر عرض داشت که سرانجام توسط همین مالک که اکنون قصد تخریب بنای تاریخی سرای عجم آن شهر را دارد تخریب شد .
منابع:
تصاویر از فیس بوک
