آیا زلزله‌های ایران به سدسازی ارتباط دارد؟

آیا زلزله‌های ایران به سدسازی ارتباط دارد؟

دانش - بررسی آمار لرزه‌های ثبت‌شده در اطراف سدها، افزایش چشمگیر تعداد و شدت زمین‌لرزه‌ها را پس‌از احداث سد نشان می‌دهد.

علیرضا نورایی: در بخش اول این مطلب با عنوان «سدهای بی‌مطالعه، عامل زمینه‌ساز زلزله» به بیان ارتباط زلزله اردیبهشت ماه چین و سد بزرگ احداث‌شده در آن ناحیه پرداختیم. در بخش دوم این مطلب، ارتباط سدهای احداث‌شده در کشورمان را با زلزله‌های پدیدآمده مورد بررسی قرار می‌دهیم. آمار ارایه شده از پایگاه‌های اینترنتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و هم‌چنین، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله استخراج شده است.

در کشور ایران نیز پس از نصب دستگاه‌های لرزه‌نگار در کنار سدها از سال 1345، که اولین آنها در مجاورت سفیدرود کار گذاشته شد، امکان انجام پژوهش‌ درباره اثر آب‌گیری دریاچه سدها در تغییر ویژگی‌های زلزله‌خیزی فراهم آمد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه تعداد زلزله‌های محلی در نواحی اطراف سدهای ایران به طور کلی ارتباط مستقیم با تغییرات ارتفاع آب سد دارد، ولی هنگامی‌که سطح آب دریاچه سدها به پایین‌ترین حد خود می‌رسد، تعداد زلزله‌های ثبت شده افزایش می‌یابد.

علت این پدیده را این طور می‌توان توجیه کرد که در مناطقی که فشارهای زمین‌ساختی به طور عمده‌ای وارد می‌شود، نظیر دریاچه پشت سد، فشار آب سبب خنثی شدن نیروهای محلی شده و در نتیجه به طور موقت از فعالیت لغزشی منطقه کاسته می‌شود. 

سد کارون 1(شهیدعباسپور)

سد شهید عباسپور (سدکارون۱) یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب  ایران بسته شده‌است.

این سد، دراستان خوزستان و در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان مسجدسلیمان، واقع شده‌است.

سد کارون ۱بتونی دوقوسی است. ارتفاع تاج سد از پی، ۱۸۸ متر وطول تاج آن ۳۸۵ متر می‌باشد. این سد، از اولین سدهای ساخته شده درایران وخاورمیانه است که ساخت بدنهٔ آن در سال۱۳۴۴ آغاز و تا سال۱۳۵۴ ادامه داشت.

در زمان جنگ نیروهای عراقی برای خراب کردن این سد با جنگده‌های خود ۱ موشک به بدنه سد پرتاب کردند، که خوشبختانه آسیب جدی وارد نیاورد و این دلیل بر استحکام سد بود، حتی تا حدود ۱۰ سال پیش لکه‌های سیاه که نشان از برخورد موشک بود به وضوح قابل دید بود که مورد بازسازی قرار گرفت.

منطقه سازمانی سد شهید عباسپور،کوشک نام دارد.

اعتبارات مالی که جهت ساختمان سد مذکور در ۱۳۴۸/۱۱/۳۰ به دولت شاهنشاهی ایران از طرف مجلس واگذار گردید بالغ بر ۲۲۷ میلیون فرانک فرانسه می‌باشد.   

سد شهید عباسپور
اطلاعات کلی
نام رسمی:	سد شهید عباسپور
نام دیگر:	کارون 1
کشور:	ایران
رودخانه:	کارون
محل:	۵۵ کیلومتری شمال مسجدسلیمان در استان:خوزستان
نوع سد:	بتنی دوقوسی
ارتفاع از پی:	۲۰۰ متر
طول تاج:	۳۸۰ متر
عرض تاج:	۶ متر
نوع سرریز:	شوت‌اسکی دریچه‌دار
تاریخ آغاز ساخت:	دی 1348
تاریخ ساخت:	آذر1355
اطلاعات مخزن
حجم مخزن:	۳٬۱۳۹ میلیون متر مکعب
مساحت دریاچه:	۵۴٫۸ کیلومتر مربع
طول دریاچه:	۷۵ کیلومتر